سرطان تخمدان یکی از شایع ترین سرطان های دستگاه تناسلی زنان است. این سرطان می تواند در هر سنی ایجاد شود، اما بیشتر در زنان بالای ۵۰ سال دیده می شود. سرطان تخمدان معمولاً در مراحل اولیه علائمی ندارد و همین امر تشخیص آن را دشوار می کند.
در این مقاله قصد داریم به طور کامل و جامع در مورد سرطان تخمدان صحبت کنیم.
تعریف سرطان تخمدان
سرطان تخمدان زمانی اتفاق می افتد که سلول های سالم تخمدان به طور غیرقابل کنترلی رشد کرده و توده ای بدخیم ایجاد می کنند. تخمدان ها اندام های کوچکی هستند که در لگن زنان قرار دارند و مسئول تولید تخمک و هورمون های استروژن و پروژسترون هستند.علائم سرطان تخمدان
علائم سرطان تخمدان اغلب در مراحل اولیه ظاهر نمی شوند. در مراحل پیشرفته، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند:- درد یا ناراحتی در ناحیه شکم، لگن یا کمر
- احساس سیری زودرس
- تکرر ادرار
- یبوست
- نفخ
- خستگی
- کاهش وزن
- خونریزی واژینال غیرطبیعی
- درد هنگام رابطه جنسی
مهمترین علامت سرطان تخمدان
مهمترین علامت سرطان تخمدان درد در ناحیه شکم، لگن یا کمر است. این درد ممکن است مداوم یا متناوب باشد و با فعالیت بدتر شود.علائم عود سرطان تخمدان
علائم عود سرطان تخمدان ممکن است مشابه علائم اولیه سرطان باشند. در برخی موارد، ممکن است علائم جدیدی نیز ظاهر شوند، مانند:- درد یا تورم در ناحیه شکم یا لگن
- خستگی
- کاهش وزن
- تب
علائم کیست تخمدان
کیست تخمدان کیسه ای پر از مایع است که در تخمدان ایجاد می شود. کیست های تخمدان معمولاً خوش خیم هستند و به خودی خود از بین می روند. علائم کیست تخمدان ممکن است شامل موارد زیر باشند:- درد در ناحیه شکم یا لگن
- احساس پری یا سنگینی در ناحیه لگن
- نفخ
- تکرر ادرار
تفاوت کیست و سرطان تخمدان
کیست تخمدان معمولاً علائم خفیفی دارد و به خودی خود از بین می رود. در مقابل، سرطان تخمدان معمولاً علائم شدیدتری دارد و ممکن است باعث مرگ شود.انواع سرطان تخمدان
سرطان تخمدان بر اساس نوع سلول هایی که درگیر می شوند، به انواع مختلفی تقسیم می شود. شایع ترین انواع سرطان تخمدان عبارتند از:- سرطان اپیتلیال: این نوع سرطان شایع ترین نوع سرطان تخمدان است و از سلول های پوششی تخمدان ایجاد می شود.
- سرطان سلول ژرم سل: این نوع سرطان نادر است و از سلول های ژرم سل تخمدان ایجاد می شود.
- سرطان استرومایی: این نوع سرطان نادر است و از سلول های استرومایی تخمدان ایجاد می شود.
علت ابتلا به سرطان تخمدان
علت دقیق ابتلا به سرطان تخمدان مشخص نیست. با این حال، عواملی وجود دارند که می توانند خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:- سن: خطر ابتلا به سرطان تخمدان با افزایش سن افزایش می یابد.
- سابقه خانوادگی: اگر سابقه خانوادگی سرطان تخمدان دارید، خطر ابتلا به این سرطان در شما بیشتر است.
- جهش ژنتیکی: برخی از جهش های ژنتیکی می توانند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش دهند.
- چاقی: چاقی خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می دهد.
- مصرف دخانیات: مصرف دخانیات خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می دهد.
عوامل موثر در سرطان تخمدان
عواملی وجود دارند که می توانند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:- سن: خطر ابتلا به سرطان تخمدان با افزایش سن افزایش می یابد. زنان بالای ۵۰ سال بیشتر در معرض خطر ابتلا به این سرطان هستند.
- سابقه خانوادگی: اگر سابقه خانوادگی سرطان تخمدان دارید، خطر ابتلا به این سرطان در شما بیشتر است. اگر خواهر، مادر یا دختر شما به سرطان تخمدان مبتلا شده است، خطر ابتلا به این سرطان در شما دو برابر می شود.
- جهش ژنتیکی: برخی از جهش های ژنتیکی می توانند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش دهند. دو جهش ژنتیکی شایع که خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می دهند، جهش های ژن BRCA1 و BRCA2 هستند.
- چاقی: چاقی خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می دهد. زنان چاق حدود ۱.۵ برابر بیشتر از زنان با وزن طبیعی در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان هستند.
- مصرف دخانیات: مصرف دخانیات خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می دهد. زنان سیگاری حدود ۱.۴ برابر بیشتر از زنان غیرسیگاری در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان هستند.
تشخیص سرطان تخمدان
تشخیص سرطان تخمدان معمولاً دشوار است، زیرا علائم آن در مراحل اولیه ظاهر نمی شوند. در صورت بروز علائم سرطان تخمدان، پزشک آزمایشاتی را برای تشخیص این سرطان انجام می دهد. این آزمایشات عبارتند از:- معاینه فیزیکی: پزشک شکم و لگن شما را معاینه می کند تا به دنبال توده یا سایر علائم سرطان باشد.
- سونوگرافی: سونوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از تخمدان ها استفاده می کند.
- آزمایش خون: آزمایش خون می تواند سطح برخی از پروتئین های خاص را که در صورت ابتلا به سرطان تخمدان افزایش می یابند، اندازه گیری کند.
- سی تی اسکن: سی تی اسکن از اشعه ایکس برای ایجاد تصویری دقیق از تخمدان ها و سایر اندام های شکم و لگن استفاده می کند.
- ام آر آی: ام آر آی از امواج مغناطیسی برای ایجاد تصویری دقیق از تخمدان ها و سایر اندام های شکم و لگن استفاده می کند.
- لاپاراتومی: در لاپاراتومی، پزشک یک برش کوچک در شکم ایجاد می کند و یک دوربین را وارد می کند تا تخمدان ها را از نزدیک بررسی کند.
درمان سرطان تخمدان
درمان سرطان تخمدان به مرحله سرطان، میزان گسترش آن و سلامت کلی بیمار بستگی دارد. درمان های سرطان تخمدان عبارتند از:- جراحی: جراحی برای برداشتن تخمدان ها، لوله های فالوپ و سایر اندام های درگیر در سرطان انجام می شود.
- شیمی درمانی: شیمی درمانی از داروهای شیمیایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند.
- پرتودرمانی: پرتودرمانی از اشعه برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند.
عود سرطان تخمدان
سرطان تخمدان می تواند پس از درمان عود کند. عود سرطان تخمدان معمولاً در عرض ۵ سال پس از درمان اولیه اتفاق می افتد.پیشگیری از سرطان تخمدان
هیچ راهی برای پیشگیری قطعی از سرطان تخمدان وجود ندارد. با این حال، برخی از اقدامات می توانند خطر ابتلا به این سرطان را کاهش دهند. این اقدامات عبارتند از:- کاهش وزن: اگر اضافه وزن یا چاقی دارید، کاهش وزن می تواند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش دهد.
- ترک سیگار: ترک سیگار می تواند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش دهد.
- غربالگری: غربالگری سرطان تخمدان می تواند در تشخیص زودهنگام این سرطان و افزایش شانس بهبودی کمک کند.
مراحل سرطان تخمدان (ovarian cancer)
سرطان تخمدان بر اساس میزان گسترش آن به مراحل مختلف تقسیم می شود. مراحل سرطان تخمدان عبارتند از:- مرحله 0 (carcinoma in situ): این مرحله اولیه ترین مرحله سرطان تخمدان است و سلول های سرطانی فقط در لایه سطحی تخمدان هستند.
- مرحله 1: سلول های سرطانی به لایه های عمیق تر تخمدان گسترش یافته اند، اما به خارج از تخمدان نرسیده اند.
- مرحله 2: سلول های سرطانی به خارج از تخمدان گسترش یافته اند، اما به سایر اندام های لگن نرسیده اند.
- مرحله 3: سلول های سرطانی به سایر اندام های لگن گسترش یافته اند، اما به خارج از لگن نرسیده اند.
- مرحله 4: سلول های سرطانی به خارج از لگن گسترش یافته اند، مانند ریه ها، کبد یا استخوان ها.
روش تشخیص سرطان تخمدان
تشخیص سرطان تخمدان معمولاً دشوار است، زیرا علائم آن در مراحل اولیه ظاهر نمی شوند. در صورت بروز علائم سرطان تخمدان، پزشک آزمایشاتی را برای تشخیص این سرطان انجام می دهد. این آزمایشات عبارتند از:- معاینه فیزیکی: پزشک شکم و لگن شما را معاینه می کند تا به دنبال توده یا سایر علائم سرطان باشد.
- سونوگرافی: سونوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از تخمدان ها استفاده می کند.
- آزمایش خون: آزمایش خون می تواند سطح برخی از پروتئین های خاص را که در صورت ابتلا به سرطان تخمدان افزایش می یابند، اندازه گیری کند.
- سی تی اسکن: سی تی اسکن از اشعه ایکس برای ایجاد تصویری دقیق از تخمدان ها و سایر اندام های شکم و لگن استفاده می کند.
- ام آر آی: ام آر آی از امواج مغناطیسی برای ایجاد تصویری دقیق از تخمدان ها و سایر اندام های شکم و لگن استفاده می کند.
- لاپاراتومی: در لاپاراتومی، پزشک یک برش کوچک در شکم ایجاد می کند و یک دوربین را وارد می کند تا تخمدان ها را از نزدیک بررسی کند.
آب آوردن شکم در سرطان تخمدان
آب آوردن شکم یا آسیت یکی از شایع ترین علائم سرطان تخمدان است. آب آوردن شکم زمانی اتفاق می افتد که مایعات در شکم جمع می شوند. این مایعات می توانند ناشی از سرطان تخمدان باشند یا ناشی از سایر شرایط پزشکی، مانند بیماری قلبی یا کبد.انواع روش های درمان سرطان تخمدان
درمان سرطان تخمدان به مرحله سرطان، میزان گسترش آن و سلامت کلی بیمار بستگی دارد. درمان های سرطان تخمدان عبارتند از:- جراحی: جراحی برای برداشتن تخمدان ها، لوله های فالوپ و سایر اندام های درگیر در سرطان انجام می شود.
- شیمی درمانی: شیمی درمانی از داروهای شیمیایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند.
- پرتودرمانی: پرتودرمانی از اشعه برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند.
- داروهای هدفمند: داروهای هدفمند از طریق هدف قرار دادن نقاط ضعف سلول های سرطانی برای از بین بردن آنها عمل می کنند.
نتیجه سرطان تخمدان
نتیجه سرطان تخمدان به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله مرحله سرطان، میزان گسترش آن و سلامت کلی بیمار. در مراحل اولیه سرطان تخمدان، شانس بهبودی خوب است. با این حال، در مراحل پیشرفته سرطان تخمدان، شانس بهبودی کمتر است.آیا برای تشخیص سرطان تخمدان روشی وجود دارد؟
در حال حاضر هیچ روش غربالگری استانداردی برای سرطان تخمدان وجود ندارد. با این حال، برخی از پزشکان ممکن است آزمایش خون CA-125 را برای زنان بالای ۵۰ سال توصیه کنند. این آزمایش می تواند سطح پروتئینی به نام CA-125 را در خون اندازه گیری کند. افزایش سطح CA-125 می تواند نشان دهنده سرطان تخمدان باشد، اما این آزمایش همیشه دقیق نیست.سرطان تخمدان چگونه درمان می شود؟
درمان سرطان تخمدان به مرحله سرطان، میزان گسترش آن و سلامت کلی بیمار بستگی دارد. درمان های سرطان تخمدان عبارتند از:- جراحی: جراحی برای برداشتن تخمدان ها، لوله های فالوپ و سایر اندام های درگیر در سرطان انجام می شود. این جراحی معمولاً شامل لاپاراتومی، یک عمل جراحی شکمی است.
- شیمی درمانی: شیمی درمانی از داروهای شیمیایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. شیمی درمانی معمولاً پس از جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده استفاده می شود.
- پرتودرمانی: پرتودرمانی از اشعه برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. پرتودرمانی معمولاً برای درمان سرطان تخمدان در مراحل اولیه استفاده می شود.
- داروهای هدفمند: داروهای هدفمند از طریق هدف قرار دادن نقاط ضعف سلول های سرطانی برای از بین بردن آنها عمل می کنند. داروهای هدفمند معمولاً برای درمان سرطان تخمدان در مراحل پیشرفته استفاده می شوند.
